Ngành gia công cơ khí hiện đại ngày càng yêu cầu độ chính xác cao, các dòng máy tiện CNC tích hợp nhiều trục như trục C, trục Y và trục B đang trở thành lựa chọn của nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, mỗi loại máy tiện đều có những ưu thế và ứng dụng riêng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt của các dòng máy tiện thường gặp.
Máy tiện CNC là gì?
Máy tiện CNC (Computer Numerical Control) là một loại máy gia công cơ khí sử dụng điều khiển số bằng máy tính để thực hiện các nguyên công tiện một cách chính xác và tự động. Máy có thể gia công các chi tiết kim loại hoặc phi kim theo các hình dạng khác nhau với độ chính xác và năng suất cao. Với khả năng lập trình, máy tiện CNC giúp tiết kiệm thời gian, giảm lỗi con người và tăng hiệu quả sản xuất trong các ngành công nghiệp hiện đại.
Ưu và nhược điểm các loại máy tiện CNC trục B và C
Máy tiện CNC trục C có Y
Đặc điểm
- Được trang bị trục C để thực hiện các thao tác phay trên bề mặt trụ và trục Y để gia công các biên dạng lệch tâm hoặc các bề mặt phức tạp.
- Kết hợp giữa tiện và phay giúp giảm số lần gá đặt và tăng độ chính xác.
- Trục Y cho phép thực hiện các đường chạy dao vuông góc với trục chính, giúp gia công các rãnh hoặc lỗ có độ chính xác cao.
Ưu điểm
- Gia công linh hoạt, phù hợp với các chi tiết phức tạp.
- Giảm thời gian gá đặt và tăng hiệu suất gia công.
- Giữ được độ chính xác cao do ít cần tháo lắp chi tiết.
Nhược điểm
- Giá thành máy cao hơn so với máy tiện thông thường.
- Lập trình và vận hành phức tạp hơn do có nhiều trục cần kiểm soát.
Máy tiện CNC trục B
Đặc điểm
- Máy tiện CNC trục B có đầu dao có thể xoay quanh trục B, giúp thực hiện các thao tác tiện và phay ở các góc độ khác nhau.
- Thay vì sử dụng trục Y để tạo hình dạng phức tạp, máy này sử dụng trục B để điều chỉnh góc cắt, đặc biệt hữu ích khi gia công các chi tiết có biên dạng nghiêng.
- Thường được tích hợp trong các trung tâm tiện phay cao cấp, giúp mở rộng khả năng gia công.
Ưu điểm
- Khả năng gia công 5 trục trong một lần gá đặt.
- Linh hoạt hơn trong gia công các biên dạng phức tạp.
- Tăng độ chính xác khi gia công nhờ giảm số lần gá đặt.
Nhược điểm
Chi phí đầu tư cao hơn đáng kể so với máy tiện trục C có Y.
Đòi hỏi kỹ năng lập trình cao hơn để tận dụng hết khả năng của máy.
Thời gian lập trình và mô phỏng có thể lâu hơn do độ phức tạp của trục B.
Ứng dụng trong các ngành công nghiệp
- Máy tiện CNC trục C có thêm trục Y: Thích hợp cho ngành cơ khí chế tạo, sản xuất chi tiết máy, khuôn mẫu, linh kiện ô tô, thiết bị y tế, hàng không vũ trụ.
- Máy tiện CNC trục B: Được ứng dụng mạnh trong công nghiệp hàng không vũ trụ, y tế, năng lượng, sản xuất các chi tiết có độ phức tạp cao như trục turbine, linh kiện y khoa và các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao.
Phần mềm lập trình tối ưu: SolidCAM và Esprit
SolidCAM
- Tích hợp mạnh mẽ với SOLIDWORKS, giúp lập trình trực tiếp từ mô hình 3D.
- Công nghệ iMachining giúp tối ưu hóa đường chạy dao, tăng hiệu suất gia công.
- Hỗ trợ lập trình đa trục mạnh mẽ, đặc biệt là cho máy tiện có trục C, Y.
- Giá thành dễ tiếp cận hơn, phù hợp với nhiều doanh nghiệp.
- Khả năng thiết kế dễ dàng nhờ SOLIDWORKS, giúp người dùng có thể thực hiện cả thiết kế và lập trình trong cùng một môi trường.
- Sự phổ biến của SOLIDWORKS cũng là một lợi thế lớn, giúp dễ dàng tiếp cận tài liệu và hỗ trợ từ cộng đồng.
Esprit
- Hỗ trợ mạnh mẽ cho các dòng máy tiện có trục B, cho phép lập trình dễ dàng với các biên dạng phức tạp.
- Giao diện thân thiện, dễ lập trình với máy tiện nhiều trục.
- Mô phỏng chính xác giúp giảm lỗi trong gia công thực tế.
- Giá thành cao hơn, có thể là một rào cản đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Khả năng thiết kế còn hạn chế, chủ yếu tập trung vào lập trình gia công hơn là thiết kế chi tiết.
Kết luận
- Nếu chủ yếu gia công các chi tiết phức tạp nhưng không có biên dạng nghiêng, máy tiện CNC trục C có Y là lựa chọn hợp lý.
- Nếu cần gia công 5 trục hoặc các biên dạng nghiêng phức tạp, máy tiện CNC trục B là lựa chọn tối ưu.
SolidCAM phù hợp với đa số người dùng SOLIDWORKS và cần tối ưu tốc độ gia công, với giá thành hợp lý và khả năng thiết kế mạnh mẽ. - Esprit là lựa chọn khá tốt cho các máy tiện có trục B nhờ khả năng lập trình mạnh mẽ và mô phỏng chính xác, nhưng giá thành cao và hạn chế về thiết kế.
Tùy theo nhu cầu gia công và mức đầu tư, doanh nghiệp có thể lựa chọn máy tiện CNC trục C có Y để xử lý chi tiết phức tạp với độ chính xác cao, hoặc máy tiện trục B nếu cần gia công các biên dạng nghiêng và chi tiết 5 trục. Việc kết hợp phần mềm lập trình phù hợp như SolidCAM hoặc Esprit sẽ giúp tối ưu hóa hiệu suất và chất lượng gia công.
